Ποιο μέλι είναι το καλύτερο

Το μέλι είναι η φυσική γλυκιά ουσία που παράγουν οι μέλισσες από το νέκταρ των φυτών, ή από εκκρίματα εντόμων που απομυζούν φυτά (δημιουργία μελιτωμάτων). Αυτά τα συλλέγουν οι μέλισσες, τα μετατρέπουν αναμειγνύοντας τα με ειδικές ουσίες του σώματός τους, τα αφυδατώνουν, και τα αποθηκεύουν στις κηρήθρες της κυψέλης, προκειμένου να το ωριμάσουν.

Mε άλλα λόγια, οι μέλισσες χρησιμοποιούν σαν πρώτη ύλη για την παρασκευή του μελιού το νέκταρ που συλλέγουν από τα άνθη, ή/και τους φυσικούς χυμούς που εκκρίνουν κάποια φυτά, ή κάποια έντομα που τρέφονται από αυτά τα φυτά. Στη συνέχεια παράγουν το μέλι, το οποίο αποθηκεύουν στις κηρήθρες.

Οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν ως δώρο των θεών. Η μέλισσα και το μέλι πρωταγωνιστούν στην ελληνική μυθολογία, στα έθιμα και στις παραδόσεις. Η συμβολική σημασία του «γλίστρησε» γλυκά και στις ελληνικές παραδόσεις, με το τελευταίο να συμβολίζει τη γονιμότητα, την ευτυχία και την ευζωία.

Οι μέλισσες, αφού συλλέξουν το νέκταρ ή τις εκκρίσεις που αναφέραμε με μια ειδική διαδικασία που γίνεται μέσα στο σώμα τους, συγκεκριμένα στον πρόλοβο, τα μετατρέπουν σε μέλι που αποθέτουν στα κελιά της κηρήθρας μέσα στο μελίσσι τους. Εκεί το αφυδατώνουν, ρίχνοντας την υγρασία του από 14% έως 18% και, αφού ωριμάσει, το σφραγίζουν με ένα φιλμ κεριού, ώστε να μπορέσει να διατηρηθεί.

Τα είδη μελιών στην Κύπρο

Διακρίνουμε τα μέλια σε δυο κατηγορίες. Τα μέλια ανθέων που προέρχονται από το νέκταρ των φυτών (πορτοκαλιάς, θυμαριού, ευκαλύπτου, λεβάντας, κλπ.) και τα μέλια μελιτώματος που προέρχονται από κάποια έντομα – τους γνωστούς μας εργάτες – που παρασιτούν πάνω στα φυτά και από τα οποία απομυζούν τους χυμούς τους και στην συνέχεια τους αποβάλουν σαν ζαχαρούχους χυμούς, με την μορφή μικρών σταγονιδίων. (πεύκου, ελάτου, κλπ).

Το κυπριακό μέλι

Τα κυπριακά μέλια είναι αποκλειστικά από νέκταρ λουλουδιών και ΔΕΝ υπάρχουν κυπριακά μέλια από μελιτώματα. Στην Κύπρο λόγω του ξηροθερμικού κλίματος, τα μέλια έχουν πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε νερό, γι’ αυτό και είναι παχύρρευστα. Το μέλι, εκτός από άριστη φυσική γλυκαντική ουσία έχει και θεραπευτικές ιδιότητες λόγο των ενζύμων της μέλισσας, στα έλκη στομάχου, την αϋπνία, τους πονοκεφάλους, καρδιακές παθήσεις κα. Τα ένζυμα είναι οι μικροοργανισμοί που βρίσκονται στο μέλι παράγονται σχεδόν στο σύνολό τους από τους αδένες τους στομαχιού των μελισσών, και είναι αυτά που μετατρέπουν το νέκταρ και το μελίτωμα των εντόμων σε μέλι. Αυξάνει τις αιμογλοβίνες του αίματος και συνεπώς τη μυϊκή δύναμη. Στα παιδιά βοηθά στην οστεοποίηση (αφομοίωση του ασβεστίου από τις διάφορες τροφές που καταναλώνουμε) και σε εξωτερική χρήση καθώς έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες.

Η ποιότητα του μελιού εξαρτάται από το μελισσοκόμο και τον εμφιαλωτή. Όταν εφαρμόζονται οι ορθές πρακτικές τόσο στη μελισσοκομία όσο και στην εμφιάλωση, η ποιότητα του μελιού παραμένει υψηλή, καθώς η γεύση, το άρωμα και το χρώμα του διατηρούνται αναλλοίωτα, όπως μας τα προσέφερε η φύση.

Οι κύπριοι μελισσοκόμοι, εφαρμόζουν αυστηρά όλες τις μελισσοκομικές πρακτικές, καθώς υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους από το Κρατικό Χημείο, και αυτό αποδεικνύεται από το ότι τα κυπριακά μέλια έχουν διακριθεί και διακρίνονται διεθνώς με βραβεία άριστης ποιότητας. Επιπλέον, παράγονται αποκλειστικά από μέλια ανθέων (νέκταρ). Το καλύτερο μέλι γευστικά (θυμαρίσιο, ανθέων), είναι αυτό που μας αρέσει. Η ποιότητα καθώς και η θρεπτική του αξία παραμένει η ίδια. Βασική όμως προϋπόθεση είναι να έχει παραχθεί με ορθές μελισσοκομικές πρακτικές. Με τον όρο αυτό εννοούμε ότι ο μελισσοκόμος με την εργασία του δεν έχει προκαλέσει αλλοίωση στα φυσικά χαρακτηριστικά του μελιού. Η κρυστάλλωση ή αλλιώς «ζαχάρωμα» είναι μια φυσική ιδιότητα του μελιού και δεν αλλάζει καθόλου την θρεπτική του αξία.

Τα μέλια από διαφορετικές περιοχές διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους ως προς τη γεύση, το άρωμα και το χρώμα τους, επειδή προέρχονται από διαφορετικά φυτά, και παράγονται σε περιοχές με διαφορετικές κλιματικές συνθήκες. Οι διαφορές ωστόσο στην θρεπτική τους αξία δεν είναι μεγάλες. Η χημική σύνθεσή του είναι σχεδόν η ίδια σε όλα τα μέλια.

Η καλύτερη εποχή για να αγοράσουμε το μέλι είναι πάντα όταν το μέλι είναι φρέσκο, δηλαδή όταν έχει βγει από την κυψέλη. Αυτό εξαρτάται πάντα από το είδος του μελιού και την περιοχή όπου έγινε η συλλογή του.

Αυτή η επιλογή είναι από τις πλέον σημαντικές που έχει να κάνει κανείς αναζητώντας το καλό μέλι. Το τυποποιημένο αναφέρει την προέλευσή του και τα χαρακτηριστικά του και μας δίνει μια ελάχιστη εγγύηση ποιότητας, αλλά δεν καλύπτει τα πάντα. Καθώς ο αριθμός των παραγωγών είναι μεγάλος και η παραγωγή τους μικρή, δε θα βρούμε πάντα τυποποιημένο μέλι, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η έλλειψη γνωστής ετικέτας υποδεικνύει προβλήματα. Ανάμεσα στους μικρούς παραγωγούς πολλές φορές συναντάμε διαμάντια. Ωστόσο, πρέπει να προσέχουμε από ποιον αγοράζουμε και να προσπαθούμε να πιστοποιούμε την αξιοπιστία του, κάνοντας, μεταξύ άλλων, και γευστική δοκιμή πριν αγοράσουμε.

Ποιο ειναι λοιπόν το καλυτερο μελι;

Το καλύτερο μέλι στην Κύπρο είναι αυτό που μας αρέσει. Βασική όμως προϋπόθεση είναι να έχει παραχθεί με ορθές μελισσοκομικές πρακτικές, να έχει ελεγχθεί από το Γενικό Χημείο του Κράτους και να παρέχεται στην αγορά με την απαραίτητη σήμανση.